Body Dysmorphic Disorder treft ook de cosmetisch arts
Wie ooit een congres over cosmetische geneeskunde heeft bezocht, zal niet verbaasd zijn over dit nieuws: uit onderzoek blijkt dat Body Dysmorphic Disorder (BDD) niet alleen de consument treft, maar ook de cosmetisch arts zelf.
In de spreekkamer van de cosmetisch arts, dermatoloog en plastisch chirurg vertoont naar schatting één op de vijf cliënten kenmerken van BDD. Nieuw onderzoek¹ uit de Aesthetic Surgery Journal Open Forum laat zien dat BDD niet alleen voorkomt bij cliënten, maar ook onder de professionals die de behandelingen uitvoeren.
Het onderzoek is uitgevoerd onder 199 deelnemers, waarvan 98 cosmetisch behandelaren en 101 advocaten als controlegroep.
Feiten uit het onderzoek
Kenmerken van BDD werden vastgesteld bij 8,2% van de cosmetisch behandelaren, tegenover 2% van de advocaten.
Cosmetische behandelaren rapporteerden significant vaker fysieke-esthetische stoornissen.
Hogere COPS²-scores gingen gepaard met meer stress, angst en depressie.
Wat is Body Dysmorphic Disorder ook alweer?
Body Dysmorphic Disorder, afgekort BDD, is een psychische stoornis waarbij iemand zich obsessief bezig houdt met vermeende onvolkomenheden aan het uiterlijk. Vaak onzichtbaar voor anderen, maar voor de persoon zelf een bron van stress, schaamte en onzekerheid.
Symptomen zijn onder meer:
Overtuiging van de lelijkheid van (een deel van) het lichaam
Angst voor afwijzing door anderen
Obsessieve en dwangmatige gedachten
Vermijden van sociale situaties
Somberheid
Veel tijd (en geld) besteden aan het uiterlijk
BDD herkennen
Artsen geven vaak aan dat ze BDD bij cliënten direct herkennen, maar die indruk hebben wij niet. Regelmatig melden zich mensen bij wiemooiwilzijn die na een cosmetische ingreep diep ongelukkig zijn en niet meer normaal kunnen functioneren. Uit die gesprekken blijkt dat er vaak wel degelijk signalen waren waaruit opgemaakt had kunnen worden dat er sprake is van een (ernstig) verstoord zelfbeeld.
Naast de extreme ontevredenheid en onrealistische verwachtingen moeten ook zaken als het veelvuldig wisselen van behandelaar, het ondergaan van veel cosmetische ingrepen, een geschiedenis met depressie, traumatische gebeurtenissen, een pestverleden en BDD in de familie als signaal worden opgepikt.
Body Dysmorphic Disorder is een complex probleem en om BDD te kunnen herkennen is een uitgebreid gesprek nodig. Iets waar in een consult van 15 minuten geen ruimte voor is. Het herkennen van BDD is dus lastig, maar wat als de arts zelf BDD heeft? We kunnen ons zo voorstellen dat dit voor nog veel meer problemen zorgt. Zo kan de vertroebelde blik van de arts alleen al leiden tot overbehandeling van de cliënt.
Herkenning van BDD bij artsen is dus niet alleen essentieel voor hun eigen mentale gezondheid, maar ook voor veilige en verantwoorde zorg bij hun cliënten. De psychische gesteldheid van artsen is niet een onderwerp dat veel ter sprake komt. Dit onderzoek draagt bij aan meer openheid en bewustwording, maar meer onderzoek naar dit fenomeen zou goed zijn.
Wil je meer weten over BDD? Luister dan naar de podcast met psychiater Nienke Vullink en psycholoog Rachel van Loenen.
Heb jij BDD? Op de site van de BDD Foundation kun je een online test doen die inzicht kan geven. De test is in het Engels. BDD Foundation: https://bddfoundation.org/information/do-i-have-bdd-test/
¹ Body Dysmorphic Disorder in Aesthetic Practitioners: A Cross-Sectional Study of Prevalence, Awareness, and Psychological Implications, Patricia Barrera, MD, Fernando Felice, MD, Madara Orlovska, PhD, Steven Harris, MBBCh, MSc, Aesthetic Surgery Journal Open Forum, 24 juni 2025: https://academic.oup.com/asjopenforum/advance-article/doi/10.1093/asjof/ojaf070/8172427?login=false
² De Cosmetic Procedure Screening Questionnaire (COPS) is een gevalideerd screeningsinstrument dat wordt gebruikt om Body Dysmorphic Disorder (BDD) op te sporen bij mensen die een cosmetische ingreep overwegen: https://www.readymind.com.au/cosmetic-procedure-screening-questionnaire-cops/.
